🧩 Ngày 2: Tích vô hướng (Dot Product) và Ý nghĩa trong hình học


1. Tích vô hướng là gì?

Tích vô hướng là phép toán giữa 2 vector cho ra một số thực (không phải vector mới).

Công thức:

Cho hai vector:

\[\mathbf{A} = (x_1, y_1), \quad \mathbf{B} = (x_2, y_2)\]

Tích vô hướng của A và B là:

\[\mathbf{A} \cdot \mathbf{B} = x_1 \times x_2 + y_1 \times y_2\]

2. Ý nghĩa hình học

Tích vô hướng liên quan đến góc giữa hai vector:

\[\mathbf{A} \cdot \mathbf{B} = |\mathbf{A}| \times |\mathbf{B}| \times \cos(\theta)\]
  • ** A ** và ** B ** là độ lớn (độ dài) của hai vector
  • θ là góc giữa chúng
  • Nếu:

    • Tích vô hướng > 0 → Góc < 90°, hai vector “cùng hướng” phần nào
    • Tích vô hướng < 0 → Góc > 90°, hai vector “ngược hướng” phần nào
    • Tích vô hướng = 0 → Hai vector vuông góc

3. Ví dụ tính tích vô hướng

Cho:

\[\mathbf{A} = (3, 4), \quad \mathbf{B} = (1, 2)\]

Tính:

\[\mathbf{A} \cdot \mathbf{B} = 3 \times 1 + 4 \times 2 = 3 + 8 = 11\]

Tiếp theo, tính độ lớn từng vector:

  • ** A ** = √(3² + 4²) = 5
  • ** B ** = √(1² + 2²) = √5 ≈ 2.236

Tìm góc giữa A và B:

\[\cos(\theta) = \frac{\mathbf{A} \cdot \mathbf{B}}{|\mathbf{A}| \times |\mathbf{B}|} = \frac{11}{5 \times 2.236} ≈ 0.9839\]

Vậy:

\[\theta ≈ \cos^{-1}(0.9839) ≈ 10^\circ\]

➡️ Hai vector gần như cùng hướng, góc rất nhỏ.


🎯 Bài tập Ngày 2 cho bạn:

Cho:

\[\mathbf{C} = (5, -2), \quad \mathbf{D} = (-3, 7)\]

Tính:

  1. C · D
  2. Độ lớn của C và D
  3. Góc giữa C và D (bằng công thức trên)

Ghi chú nhỏ cho lượng tử:

Trong toán lượng tử:

  • Trạng thái được biểu diễn bằng vector
  • Tích vô hướng giữa 2 trạng thái cho biết sự tương đồng hoặc xác suất chuyển trạng thái